Skuteczne niszczenie dysków SSD wymaga metod fizycznych (rozdrabnianie) lub programowych (Secure Erase), by zapewnić nieodwracalne usunięcie danych i zachować zgodność z przepisami, np. RODO.
W dobie cyfrowej transformacji dyski SSD stały się standardem w przechowywaniu danych. Ich unikalna budowa, oparta na pamięci flash, stanowi jednak wyzwanie, gdy nośnik kończy swój cykl życia. Zwykłe usunięcie plików nie gwarantuje ich bezpowrotnego skasowania. Dlatego profesjonalne niszczenie dysków SSD jest kluczowe dla ochrony danych wrażliwych, tajemnic firmowych i zachowania zgodności z przepisami o ochronie danych.
Konieczność trwałego usuwania danych z nośników elektronicznych wynika nie tylko z potrzeby ochrony prywatności czy tajemnic handlowych, ale również z konkretnych wymogów prawnych. Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO) nakłada na administratorów danych obowiązek ich skutecznego usuwania, gdy przestają być potrzebne. Niewłaściwa utylizacja dysków SSD, która umożliwia odzyskanie informacji, może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i wizerunkowych. Struktura dysków SSD, z mechanizmami takimi jak wear-leveling i over-provisioning, sprawia, że proste formatowanie jest całkowicie nieskuteczne.
Dane mogą pozostać w ukrytych obszarach pamięci, niedostępnych dla standardowych poleceń systemu operacyjnego. Z tego powodu bezpieczne niszczenie dysków SSD musi obejmować metody, które gwarantują fizyczne zniszczenie komórek pamięci lub ich nieodwracalne wyczyszczenie na poziomie firmware'u. Ignorowanie tego procesu to ryzyko wycieku danych, które mogą zostać wykorzystane do kradzieży tożsamości, szantażu czy szpiegostwa przemysłowego. Dlatego każda organizacja i osoba prywatna powinna traktować ten proces jako integralny element cyklu życia danych.
Fizyczne zniszczenie nośnika jest najpewniejszą metodą gwarantującą, że dane nigdy nie zostaną odzyskane. Jednak nie każda metoda fizyczna jest równie skuteczna, a niektóre, popularne w przypadku tradycyjnych dysków HDD, są całkowicie bezużyteczne dla nośników półprzewodnikowych. Zrozumienie różnic między poszczególnymi technikami jest kluczowe dla wyboru odpowiedniego i bezpiecznego rozwiązania.
Demagnetyzacja (degaussing), czyli poddanie nośnika działaniu bardzo silnego pola magnetycznego, jest skuteczna w przypadku dysków twardych (HDD) i taśm magnetycznych. Jednak w przypadku dysków SSD, które przechowują dane w pamięci flash NAND bez użycia magnetyzmu, metoda ta jest kompletnie nieskuteczna. Bardziej adekwatne jest mechaniczne uszkodzenie, takie jak dziurawienie (punching) lub gięcie. Chociaż te techniki niszczą obudowę i część układów, nie dają stuprocentowej pewności zniszczenia wszystkich chipów pamięci, z których potencjalnie można odczytać dane.
Za złoty standard w fizycznym niszczeniu dysków SSD uważa się rozdrabnianie (shredding). Proces ten polega na mechanicznym zmieleniu całego nośnika na drobne fragmenty o wielkości zdefiniowanej przez normy, takie jak niemiecka DIN 66399. W zależności od wymaganego poziomu bezpieczeństwa, cząstki mogą mieć wielkość od kilku milimetrów do mikrometrów, co uniemożliwia odtworzenie jakichkolwiek danych. Jest to metoda rekomendowana dla nośników zawierających dane o najwyższym stopniu poufności.
Alternatywą dla fizycznej destrukcji jest programowe, nieodwracalne kasowanie danych. W przeciwieństwie do dysków HDD, gdzie stosuje się wielokrotne nadpisywanie sektorów, w przypadku SSD technika ta jest mniej efektywna i prowadzi do szybszego zużycia nośnika. Producenci dysków SSD zaimplementowali jednak w firmware nośników specjalne komendy, które pozwalają na bezpieczne i kompleksowe wyczyszczenie wszystkich komórek pamięci, włączając w to obszary rezerwowe (over-provisioning).
Najważniejszym narzędziem jest polecenie ATA Secure Erase. Jego wywołanie powoduje, że wewnętrzny kontroler dysku przywraca wszystkie komórki pamięci do stanu fabrycznego, co jest równoznaczne z trwałym usunięciem danych. Istnieje również rozszerzona wersja, Enhanced Secure Erase, która dodatkowo czyści wszystkie bloki, które zostały oznaczone jako uszkodzone. Do wykonania tych operacji wykorzystuje się specjalistyczne oprogramowanie, często dostarczane przez producentów dysków (np. Samsung Magician) lub firmy trzecie specjalizujące się w data sanitization. Jest to skuteczna metoda, o ile dysk jest w pełni sprawny i pozwala na dostęp do kontrolera.
Po skutecznym zniszczeniu danych, sam nośnik staje się elektrośmieciem i musi zostać zutylizowany w sposób bezpieczny dla środowiska. Prawidłowa utylizacja dysków SSD jest nie tylko obowiązkiem ekologicznym, ale również prawnym, regulowanym przez przepisy krajowe i unijne, takie jak dyrektywa WEEE. Proces ten wymaga przekazania zużytego sprzętu do certyfikowanego punktu zbiórki lub firmy recyklingowej, która ma odpowiednie uprawnienia.
Proces utylizacji powinien być ostatnim etapem cyklu życia nośnika. Pierwszym krokiem jest zawsze nieodwracalne zniszczenie danych. Następnie, fizycznie zniszczony lub programowo wyczyszczony dysk powinien zostać zarejestrowany w ewidencji odpadów (w Polsce np. w systemie BDO) i przekazany do uprawnionego podmiotu. Kluczowe jest uzyskanie dokumentacji potwierdzającej prawidłowe przekazanie odpadu, co stanowi dowód na zgodne z prawem postępowanie. Firmy specjalizujące się w niszczeniu nośników często oferują kompleksową usługę, obejmującą zarówno destrukcję danych, jak i późniejszy, ekologiczny recykling.
Decydując się na powierzenie niszczenia dysków firmie zewnętrznej, należy dokonać starannej weryfikacji jej kompetencji i procedur bezpieczeństwa. Wybór odpowiedniego partnera to gwarancja, że proces zostanie przeprowadzony skutecznie i zgodnie z najwyższymi standardami, a dane poufne nie trafią w niepowołane ręce. Poniższe kryteria pomogą w podjęciu właściwej decyzji.
Nie. Standardowe formatowanie usuwa jedynie informacje o lokalizacji plików w systemie plików, ale same dane pozostają w komórkach pamięci i mogą być odzyskane przy użyciu specjalistycznego oprogramowania. To jedna z najmniej bezpiecznych metod.
Nie, demagnetyzacja jest całkowicie nieskuteczna w przypadku dysków SSD. Technologia ta bazuje na pamięci flash, która nie jest nośnikiem magnetycznym. Stosowanie degaussera nie usunie żadnych danych z dysku półprzewodnikowego.
Cena zależy od wybranej metody, liczby nośników oraz wymaganego poziomu bezpieczeństwa (wielkości ścinków po rozdrobnieniu). Zazwyczaj usługa wyceniana jest za kilogram lub za sztukę. Niszczenie mobilne jest z reguły droższe od stacjonarnego.
Chociaż możliwe jest fizyczne uszkodzenie dysku, na przykład poprzez przewiercenie go w kilku miejscach, nie daje to gwarancji zniszczenia wszystkich chipów pamięci. Bezpieczniejsze i pewniejsze jest użycie oprogramowania producenta do wykonania operacji Secure Erase, o ile dysk jest sprawny.
Jest to oficjalny dokument wystawiany przez firmę utylizacyjną, który potwierdza, że nośniki danych (wraz z ich numerami seryjnymi) zostały zniszczone w określony sposób, zgodnie z obowiązującymi normami. Stanowi on dowód w przypadku audytu zgodności z RODO.
Projekt i realizacja Spectrum Marketing 2022-25 | Wszelkie prawa zastrzeżone
CERTYFIKOWANY INSTYTUT NISZCZENIA DANYCH SP. Z O.O.
Bielawa | ul. Ostroszowicka 11
Łódź | Al. 1 Maja 87
Wrocław | ul. Fabryczna 10